Legnica
Na początek pomnik z mojej miejscowości. Właściwie to na nowo go nie dawno odkryłem, przez tyle lat
dosłownie przechodziłem obok niego i nic nie wiedziałem o tym miejscu. Dopiero gdy w internecie
zobaczyłem to miejsce na starej pocztówce zrozumiałem co kryje widoczne na zdjęciu deskowanie.
Pomnik przedstawia leżącego lwa, i wykonany jest z piaskowca. Z boku są napisy, ale w złym stanie.
Stoi na dziedzińcu Akademii Rycerskiej remontowanej, już od wieków. Podobno stał na środku,
ale przeszkadzał w remoncie i został przestawiony w kąt.
Lato 2001 r.
Międzylesie
Przez Międzylesie przejeżdżałem już nie pierwszy raz, zawsze bardziej byłem
zainteresowany drogą do przejścia granicznego niż samym miastem, przez co nigdy
nie zwracałem uwagi na mijany pomnik. Dopiero tym roku w czasie powrotu z
fortyfikacji czeskich w sierpniu 2001, jadąc przez miasto i wypatrując skrętu na
przełęcz Spaloną spojrzałem na mijany pomnik. Ku mojemu zaskoczeniu, okazało się
że jest to bardzo okazały pomnik poświęcony poległym w pierwszej wojnie
światowej. Stoi on prawie w centrum, a dokładnie za rynkiem na rozwidleniu
dróg, gdzie już kiedyś jak dobrze pamiętam dzięki brakowi dobrego oznakowania
pobłądziłem. Umieszczone są na nim nazwiska i daty, całość zadbana i w bardzo
dobrym stanie.
Mostowice
We wsi Mostowice byłem pierwszy raz robiąc rekonesans przez góry Bystrzyckie.
Jadąc autostradą sudecką, przez przełęcz Spaloną dotarłem do tej miejscowości
leżącej w dolinie nad granicznym potokiem. Znajduje się tu małe przejście
graniczne dla ruchu pieszego, czynne tylko w dzień. Dobrze że tu byłem, bo
przypadkiem odkryłem dobre miejsce do następnych wypadów rowerowych. Zaraz obok
znajduje się kościół, gdzie na murze przy głównej drodze znajduje się widoczny
na zdjęciu pomnik. Mur, na którym są tablice jest już trochę zniszczony. Górne
ozdoby spadły leżą poukładane na ziemi. Dopiero na zdjęciu zwróciłem uwagę na
stojące słupki z łańcuchem.
Poza tym nic więcej ciekawego już nie widziałem, może poza małym cmentarzem
przy kościelnym, gdzie stare po niemieckie groby rozebrane leżą poukładane pod
kamiennymi murami. Obrazek ten przypomina mi podobne widziane w dzieciństwie z
przed trzydziestu laty. Miałem wrażenie tak jakby czas się tu zatrzymał.
Ruja
Ruja leży pomiędzy Legnicą, a Prochowicami. Zajrzałem tam jadąc rowerem do
Malczyc nad Odrę. Na miejscowym cmentarzu stoi dobrze zachowany granitowy
obelisk poświęcony wojnie 1914-18. Nie ma na nim nazwisk, jest tylko kilka zdań,
wyrytych na wy polerowanej powierzchni. Trochę miałem trudności ze zrobieniem
dobrego zdjęcia.
Jesień 2001 r
Snowidza
W miejscowości tej dokonałem przypadkiem najciekawszego odkrycia. Na stoku
Wzgórza Pogańskiego przy drodze wjazdowej od strony Legnicy, znajduje się duży
cmentarz wojenny z 1914-18 roku. Jest to bardzo ciekawy obiekt, stoi tam u
szczytu wzniesienia okazały pomnik zbudowany z bloków granitowych, na którym
znajduje się tablica pamiątkowa.
Pierwszy raz byłem tam w 2000 r. i w obelisku
wykuta była spora dziura, ale już w roku następnym ktoś ją zamurował przez co
można wnioskować, że ktoś opiekuje się tym miejscem. Patrząc w dół widać jeszcze
dobrze całe założenie urbanistyczne cmentarza.
Od pomnika do samej drogi prowadzi szeroka aleja, w bok rozchodzą się mniejsze,
a przy nich równo poukładane granitowe tablice z nazwiskami, stopniem wojskowym i
datą śmierci. Nie liczyłem, ale jest ich sporo. Widać zachowaną chronologię od lat 1914 do
nawet 1921 roku. Tylko, niektóre tablice są przewrócone. Cały teren znajduje się
w liściastym lesie i jest ogrodzony drutem kolczastym, tylko nie wiem w jakim
celu, czy jest to ogrodzenie pastwiska czy zabezpieczenie tego bardzo ciekawego
miejsca.
Lato 2002 r.
Chobienia
Na pomnik w Chobieni trafiłem przypadkiem, w trakcie rutynowego objazdu nowej
miejscowości. Po wizycie na promie udałem się w drugi koniec miejscowości i tam u wejścia
do parku zobaczyłem całkiem porządnie utrzymany pomnik. W koło są alejki z ławkami,
jednym słowem rzadkość.
Walim
W Walimiu, a właściwie w Rzeczce jest pomnik, który jak mi się wydaje został przeniesiony
z innego miejsca. Stoi on na przeciwko wejścia do podziemnego kompleksu, blisko nowo
wybudowanego budynku muzeum. Na pewno go tam nie było, kiedy odwiedzałem to
miejsce zanim zostało zagospodarowane turystycznie. W trawie leżą jeszcze trzy kamienne
tablice z nazwiskami.
Srebrna Góra
Chociaż w Srebrnej Górze bywałem wielokrotnie, to dopiero w tym roku wlazłem przypadkiem
na ciekawy obelisk. Znajduje się na pieszej alei z chodzącej z rynku w dół po lewej stronie.
Ten okrągły pomnik ustawiony jest na pół okrągłym niewielkim placu.
Na piaskowej tablicy, jeszcze widać trochę wytarte napisy.
Ścinawa
W Ścinawie jest ciekawa historia z tym pomnikiem. Przed wojną wybudowany przez Niemców, był
dość okazałym obiektem z tablicami i figurami, których już dziś nie ma. Zdjęcia przedwojenne można
zobaczyć na jednej z nielicznych stron o Ścinawie.
Prawdopodobnie w latach 60-tych, adoptowano pomnik na cele współczesne i zamontowano jedną
tablice upamiętniającą powrót miasta do macierzy. Jedyny ślad to niemieckie napisy na stopniu pomnika.
Rogożnica
W Rogożnica przy samej głównej drodze znajduje, się stary poniemiecki cmentarz. Jest on bardzo zniszczony i
zarośnięty, a nieliczne grobowce w ruinie. W głębi pod ścianą znalazłem małą przewróconą tablice żołnierza
z pierwszej wojny światowej. Rozglądałem się dokładnie, ale więcej podobnych nie było. Być może był to pojedynczy
grób.
Lenartowice
Będąc nad Odrą zrobiłem mały rekonesans, obierając drogę powrotną przez okoliczne wioski. Okazało się,
że w Lenartowicach jest bardzo ciekawe miejsce, które o mały włos bym nie przeoczył. dopiero w drodze powrotnej
zaintrygowała mnie Święta figurka stojąca w niepasującym do cokołu blaszanej kapliczce.
Okazało się, że za kapliczką leży w narożniku zarośnięty blok granitowy. Po odsłonięciu
gałęzi zobaczyłem, że moje domysły sprawdziły się. Z za szczebli płotu ukazały się napisy. Na pewno dzięki
zaistniałym zmianom zachował się w całości oryginalny plotek ogradzający pomnik.
Zaraz obok opisanego pomnika, jest jeszcze jedno miejsce po niewielkiej tablicy po, której pozostał tylko kamień
z widocznymi miejscami mocowania. Natomiast po obydwu jego bokach umiejscowione są kamienne ławki.
Głoska
Widoczny na zdjęciu pomnik, jest właściwie nową budowlą. Oryginalna, jest tylko kamienna tablica i chyba podstawa.
Na tablicy widoczne są uszkodzenia, a obrys hełmu został poprawiony.
Dziewin
W murze kościelnym znajduje się duża kamienna tablica z trzema rzędami nazwisk. Niestety wszystkie napisy i symbole
zostały skutecznie wykute. W fragmentach liter widać jeszcze czarną farbę, którą były pokryte.
Głogów
Granitowa podstawa po dużym pomniku Wilchelma na koniu,
to wszystko co ponim pozostało..
Miłogostowice
Do tej podlegnickiej wsi dotarłem na rowerowej wycieczce. Choć bywałem tu już kilkakrotnie nigdy nie zauważyłem
stojącego przy drodze w środku wsi pomnika. Obelisk jest opłakanym stanie, piaskowiec z, którego został wykonany
nie oparł się przemijającym czasom.
Na obelisku jest dużo uszkodzeń, ale widać też ślady sklejania oderwanych fragmentów narożnika. Brakuje też górnego
elementu.
10.04.05.